اختلالات کمبود توجه یا بیش فعالی (ADHD) از جمله اختلالات مغزی است که فرد در انجام کارهای روزمره و وظایف خود دچار اشتباهات متعددی از روی بی‌دقتی و کم‌توجهی شده یا کنترلی روی انرژی بدن و حرکات خود ندارد. حدود 3 تا 5 درصد افراد در کودکی یا بلوغ به اختلالات کمبود توجه مبتلا می‌شوند. با گذر زمان و افزایش سن و همچنین مراجعه به روانپزشک این مشکل برطرف می‌شود. در غیر این صورت بسیار خطرناک است و باید به درمان آن اهمیت داد.
از آنجایی که به درمان اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی توجه نشده در بزرگسالی علائم آن نمایان می‌شود، این افراد در زمینه‌های مختلفی نظیر رشد تحصیلی، روابط عاطفی و موفقیت‌های اجتماعی در زندگی خود دچار مشکل می‌شوند. که امکان سوء مصرف مواد ، بزهکاری، زندانی شدن، شکست در زمینه شغلی، مشکلات ازدواج و طلاق را افزایش می‌دهد.
علل بروز اختلال کمبود توجه
هنوز علت مشخصی برای مبتلایان به این مشکل بیان نشده است. اما محققان بر این باور اند که این بیماری بر اثر عوامل ژنتیکی و ارتباط با محیط اطراف فرد شکل می‌گیرد. همچنین میزان ابتلا به ADHD در پسران سه تا پنج برابر دختران است. پس اگر خانواده‌ای دارای یک عضو با اختلال ADHD است، امکان ابتلای فرزند بعدی این خانواده به این بیماری بیشتر است.
البته نباید تاثیر عوامل محیطی مختلف را در زمان کودکی نادیده گرفت .قبل از آن باید توجه کرد که اگر مادری در زمان بارداری خود نسبت به مصرف سیگار، الکل و مواد اعتیاد آور اعتیاد داشته باشد امکان ابتلای فرزند به این بیماری بیشتر می‌شود.
نشانه‌های افراد مبتلا به ADHD
معمولا افراد دارای اختلال ADHD به دو دسته تقسیم می‌شوند.
- دسته اول شامل افرادی است که دارای اختلال بیش فعالی بوده که بسیار بی‌قرار و فعال هستند و بابت تمرکز و توجه در فعالیت‌های خود نیز مشکلی ندارند. اما در صورت عدم درمان ممکن است به اختلالات کمبود توجه نیز دچار شوند.
2. دسته دوم این افراد به اختلال کمبود توجه مبتلا هستند و برخلاف دسته اول بی‌قرار و فعال نبوده و در توجه و تمرکز مشکل دارند. از جمله نشانه‌های افراد دارای اختلال کمبود توجه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- معمولا وسایل و لوازم خود را در اثر بی‌دقتی و غیرعمدی گم می‌کنند
- این افراد توانایی برنامه‌ریزی و سازماندهی کارها و وظایف خود را ندارند
- این افراد در فعالیت‌ها و وظایف خود از روی بی‌دقتی دچار اشتباه می‌شوند
- افراد دارای اختلال کمبود توجه معمولا به دستورهای دیگران عمل نمی‌کنند
- نمی‌توانند روی یک موضوع بیشتر از 5 دقیقه تمرکز و توجه کافی داشته باشند
- این افراد فراموشکار هستند و نمی‌توانند فقط روی یک موضوع واحد تمرکز کنند
- افراد مبتلا به این اختلال در صورت ناراحتی از خود عکس‌العمل‌های سریع نشان می‌دهند
- حتی یک صدای کم نظیر تیک تاک ساعت یا بوق یک ماشین حواس آنها را به راحتی پرت می‌کند
- این افراد در گفت و گوها معمولا به صحبت‌های طرف مقابل خود گوش نمی‌دهند. بلکه تظاهر به گوش دادن می‌کنند
راه‌های تشخیص بیماری
بهتر است تشخیص و درمان این بیماری را مخصوصا در بزرگسالان به افراد متخصص و روانشناسان واگذار کنید. اما اگر حداقل شش مورد از نشانه‌های بروز این بیماری را در فرد مورد نظر مشاهده کردید. که در مدت طولانی که معمولا نه ماه در نظر گرفته می‌شود وجود داشت. و آن فرد نیز دارای حداقل سن پنج سال است، حتما برای درمان و پیگیری بیماری به روانشناس مراجعه کنید.
البته تست‌های روان‌شناسی خاصی برای تشخیص این بیماری در بزرگسالان وجود ندارد. و برای تشخیص پیشینه رفتاری آنها در کودکی بررسی می‌شود. به یاد داشته باشید که این بیماری در دسته بیماری‌های اعصاب قرار دارد.
بررسی ارتباط ADHD و اعتیاد
بر اساس مطالعات افرادی که در کودکی به ADHD مبتلا بوده‌اند دو برابر بیشتر از سایر افراد به اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر دچار می‌شوند. این افراد که درمان به موقع در آنها صورت نگرفته در بزرگسالی با مشکلات بسیاری از جمله عدم تمرکز، اختلال در حافظه به ویژه حافظه کوتاه مدت، عدم توانایی در سازماندهی و برنامه‌ریزی، اعتماد به نفس پایین و… مواجه می‌شوند .
که به دنبال آن برای رهایی از این مشکلات به مصرف مواد مخدر و محرک روی می‌آورند. مخصوصا یکی از دلایلی که جوانان و نوجوانانی اقدام به مصرف زود هنگام مواد مخدر می‌کنند این است که دارای اختلال کم توجهی هستند.
بنابراین سن شروع مصرف مواد در این افراد کمتر و وابستگی آنها نسبت به انواع مواد مخدر بیشتر است. بر اساس تحقیقات حدود 40 درصد از افرادی که دچار سوء مصرف مواد مخدر هستند مبتلا به ADHD و درمان نشده‌اند.
علت تمایل به مصرف مواد مخدر در مبتلایان به اختلال کم توجهی
ترشح ماده شیمیایی دوپامین در سلول‌های عصبی انسان‌ها باعث ایجاد احساس آرامش و لذت از زندگی می‌شود. در برخی از افراد به دلایل وراثتی یا محیطی این ماده به صورت طبیعی منتشر نمی‌شود. یا گیرنده این ماده به خوبی عمل نکرده و فرد از این نظر احساس کمبود می‌کند.
که این مسئله در قالب اختلالات کمبود توجه یا بیش فعالی نمایان می‌شود. و در صورت عدم درمان آن تا بزرگسالی اعتماد به نفس، عملکرد و موقعیت اجتماعی فرد را در جامعه متزلزل می‌کند.
مواد اعتیاد آور مختلف به عنوان محرک برای افزایش ترشح و فعالیت دوپامین در سلول‌های عصبی عمل می‌کنند. به همین دلیل تمایل این افراد برای مصرف مواد مخدر افزایش پیدا می‌کند. همچنین نحوه عملکرد نیکوتین موجود در برخی از مواد مخدر در بدن مانند داروهای محرکی است که برای کنترل و درمان اختلال کم توجهی و بیش فعالی استفاده می‌شود. افراد با مصرف آنها احساس آرامش و لذت دارند پس به مصرف مواد ادامه داده و به مرور زمان معتاد می‌شوند.
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید