نقش تغذیه در درمان اعتیاد : تغذیه مناسب، استراحت کافی، آرامش و ورزش، عوامل اصلی موفقیت در ترک اعتیاد هستند. از آنجا که افراد معتاد به مواد مخدر بیمار تلقی می شوند و دچار سوء تغذیه هستند تهیه یک رژیم غذایی مناسب برای کمک به ترک اعتیاد اهمیت فراوانی دارد. مواد مخدر عمل جذب و هضم مواد مغذی و دفع سموم را مختل می‌کند و سبب بروز بیماری‌ها و مشکلات متعددی در بدن می‌شود. اصلاح تغذیه‌ای بیمار، عامل زیربنایی در توانبخشی جسمانی، روانی و سلامت مغزی فرد معتاد است.
لذا مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی همراه با برنامه غذایی در درمان عوارض تغذیه‌ای که ناشی از مصرف مواد مخدر است، مؤثر خواهد بود. بنابراین مراجعه به متخصص تغذیه حداقل یک بار در زندگی برای همه افراد ضروری است چرا که فرد آگاه می شود که با توجه به فیزیک بدن خود چه آدابی را برای خوردن رعایت کند و این امر در مواقعی که فرد دچار یک مشکل است ضروری تر نیز به نظر می رسد .
نقش تغذیه در درمان اعتیاد
نقش مشاور تغذیه در تمامی مقاطع زندگی، همچنین بسته به شرایطی که فرد در آن قرار دارد بسیار مهم است لذا توجه به برنامه غذایی افراد معتاد و یافتن جانشینی برای مواد مخدر، ایجاد اشتها و استفاده از میان وعده غذایی متعادل برای بهبود یافتن بیمار ضروری است. وعده غذایی نامنظم و نداشتن میان‌وعده غذایی سبب ایجاد تغییرات قند خون و به‌دنبال آن افزایش نیاز فرد معتاد به مواد‌مخدر می‌شود و خطر اعتیاد مجدد را افزایش می‌دهد.
پس از ترخیص فرد از مراکز توانبخشی برای بهبود اختلالات تغذیه باید تغییرات وزن ِفرد کنترل و پیگیری شود و حداقل هفته‌ای یک بار جلسه مشاوره با مشاور تغذیه برای پیگیری وزن و همچنین میزان پیشرفت در درمان اختلال تغذیه‌ای به‌دنبال پیروی از الگوی صحیح غذایی صورت گیرد. اگر به فرد معتاد به چشم یک بیمار نگاه کنیم، که واقعیت هم همین است، خواهیم فهمید او نیز باید از یک رژیم غذایی مناسب استفاده کند تا هرچه زودتر بتواند با بیماری خود مبارزه کند و آن را شکست دهد.
تاثیر تغذیه مناسب در ترک مواد مخدر
مشکلات تغذیه‌ای معتادان عبارتند از
تهی شدن ذخایر کبدی ، سوء جذب ، غیر فعال شدن ویتــــامین ها ، بی اشتهایی، تحلیل اندام ها و عضلات و افزایش دفع مواد مغذی به علت افزایش ادرار و اسهال. طی دوران ترک اعتیاد، بدن دچار استرس‌های جسمانی و پریشانی‌های روانی است. به‌دنبال این استرس‌ها، عوارضی مانند تهوع، استفراغ و اسهال بروز می‌کند و به اختلال در نمک‌ها، مایعات بدن و تعادل بدن منجر می‌شود.رژیم غذایی باید طوری تنظیم شود که در حد امکان اختلالات و عوارض سخت دوران ترک اعتیاد را کاهش دهد. باید نوع و شدت کمبود مواد مغذی در اسرع وقت مشخص شود تا نوع مکمل‌های تغذیه‌ای مورد نیاز تعیین شود . پس نقش تغذیه در درمان اعتیاد بسیار حیاتی است.
نقش مهم ویتامین ها و ریزمغذی ها
درخصوص نقش ویتامین ها و ریزمغذی ها در رژیم غذایی افراد معتاد ، ویتامین‌های A،C و E به‌عنوان ویتامین‌هایی که برای بهتر عمل‌کردن سیستم دفاعی بدن ضروری هستند، نقش اصلی را ایفا می‌کنند.
توجه به نکات زیر ضروری است
- رژیم‌های غذایی سم‌زدایی انواع مختلفی دارند، اما توصیه می‌شود یک رژیم غذایی مناسب و سرشار از سبزی‌های خام، آب فراوان، میوه‌ها ، لبنیات و پروتوئین مصرف شود و از مواد غذایی محرک، تا حد امکان پرهیز شود.
- مصرف پروتئین برای یک فرد معتاد الزامی است. عضلات فرد معتاد تخریب می‌شوند، در نتیجه باید یک وعده غذایی حاوی گوشت سفید مانند مرغ و ماهی یا مواد غذایی که پایه پروتئینی دارند در غذای روزانه این افراد گنجانده شود.
- فرد معتاد باید روزانه بین 3 تا 4 لیتر آب بنوشد، زیرا سم‌زدایی تا حدی وابسته به مصرف مایعات فراوان است و نباید بدن دچار کم‌آبی شود.
- ریزمغذی‌هایی همچون روی، کروم، منیزیوم، سلنیوم و گلوتامین، که در سبزیجات، سویا، ماهی، تخم مرغ… وضعیت سیستم دفاعی بدن را بهبود می‌بخشند و یک فرد معتاد باید از حیث این ریزمغذی‌ها به‌طور کامل تأمین شود.
- فرد معتاد در معرض ابتلا به یبوست است، به همین علت مصرف سبزیجات تازه، نان‌های سبوس‌دار و میوه‌های پرفیبر نباید فراموش شود. حداقل یک وعده کامل از منابع پروتئینی همچون عدس، لوبیا، سویا، غلات و جو را در رژیم غذایی روزانه فرد قرار دهید. حداقل در روز 5 واحد میوه تازه مانند شامل پرتقال، گریپ‌فروت، لیمو، توت‌فرنگی، سیب، موز و کیوی (با پوست) در رژیم غذایی او قرار گیرد.روغن‌های مناسبی همچون روغن ماهی، روغن زیتون به‌دلیل غنی بودن از ویتامینE به مقدار لازم استفاده شوند.
راهکارهایی مفید برای بهبود کیفیت ترک اعتیاد
- معمولا ترکیب مواد مغذی در برنامه غذایی ترک اعتیاد باید شامل 25 درصد پروتئین، 45 درصد کربوهیدرات و 30 درصد چربی باشد.
- خوردن 3 وعده اصلی غذا و 3 میان‌وعده در هر روز
- نوشیدن دم‌کرده‌های گیاهی به جای قهوه برای کاهش دریافت کافئین
- خوردن میوه و سبزیجات تازه
- خوردن غذاهای تهیه‌شده از غلات کامل (سبوس‌دار)
- خوردن انواع محصولات تهیه‌شده از غلات، لوبیا و سایر دانه‌های خوراکی به مقدار زیاد و کاهش مصرف گوشت قرمز به‌دلیل دیرهضم بودن آن
- حذف یا کاهش مصرف شکر و آگاهی از وجود قند پنهان در کاکائو و چاشنی‌ها
نویسنده : زیبا پاشایی کارشناس ارشد روان شناسی
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید