به شرایطی که در آن بدن، به علت مصرف بیش از حد دارو، مواد مخدر و یا مواد محرک، قادر به خارج کردن سریع و یا به موقع ماده (مواد) مصرف شده نیست، اوردوز گفته می‌شود. اوردوز (مسمومیت ناشی از مصرف بیش از حد هرگونه دارو، ماده مخدر و یا ماده محرک) می‌تواند عوارض و آسیب‌های جدی را برای فرد ایجاد کند و در برخی از موارد نیز منجر به مرگ او شود.

اوردوز یا بیش مصرفی مواد مخدر چگونه اتفاق می افتد؟

در شرایطی که فرد سهوا و یا عامدا اقدام به مصرف بیش از اندازه از دارو، مواد مخدر و محرک کند، اوردوز اتفاق می‌افتد. لازم به ذکر است که در برخی از مواقع، مصرف همزمان چند ماده مخدر، استفاده همزمان از الکل و مواد مخدر و یا مصرف زیاد داروهای اپیوئیدی همچون کدوئین، متادون، ترامادول و … نیز می‌تواند منجر به ایجاد اوردوز شود. دقت داشته باشید که در صورت حساسیت بدن فرد، استفاده از مواد مذکور حتی در دوزهای نرمال نیز می‌تواند باعث ایجاد اوردوز شود.

نشانه‌‌ها و عوامل خطرساز در اوردوز چیست؟

علائم و نشانه‌های خطرساز ناشی از اوردوز مواد مخدر، بسته به نوع ماده مصرفی، می‌توانند بسیار متفاوت باشند با این وجود، برخی از علائم نظیر آنچه در ادامه به آن‌ها اشاره شده، جز عوارض مشترک ناشی از اوردوز مواد مختلف هستند که لازم است جدی درنظر گرفته شوند:

  • بروز مشکلات تنفسی (بسته شدن راه‌های تنفسی)
  • بروز درد در قسمت‌های مختلف بدن (به صورت خاص قفسه سینه و شکم)
  • بروز مشکلات گوارشی همچون تهوع و یا استفراغ
  • افزایش بیش از حد (گشادن شدن) سایز مردمک چشم
  • کبود شدن نوک انگشتان دست و یا لب‌ها
  • مشاهده رفتارهای تهاجمی و یا خشونت آمیز از سوی فرد
  • تشنج، گیجی و یا رعشه در فرد
  • عدم واکنش فرد به محرک‌های مختلف
  • بیهوشی و یا کما
  • هذیان گفتن
  • توهم
  • و …

با مشاهده هریک از این علائم، لازم است بدون فوت وقت با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. هرچه مدت زمان لازم برای رسیدن کمک‌های پزشکی کمتر باشد، احتمال بروز آسیب‌های جدی و یا حتی مرگ، در افراد کمتر است.

مصرف کدام مواد مخدر احتمال بیشتری برای اوردوز دارد؟

احتمال بیش مصرفی مواد مخدر یا همان اوردوز داروهای مختلف و یا مواد مخدر بسیار متفاوت است.

تریاک:

بیشترین میزان اوردوز و همچنین  مرگ ناشی از آن، در استفاده بیش از حد از تریاک و مواد مشتق شده از آن (مورفین، هروئین، متادون، فنتانیل و هیدروکودون) دیده می‌شود.

کوکائین:

دومین ماده‌ای که مصرف بیش از حد آن باعث اوردوز و یا مرگ در افراد مختلف می‌شود، کوکائین است. لازم به ذکر است که مصرف کوکائین به تنهایی نمی‌تواند باعث اوردوز و یا مرگ شود اما استفاده همزمان آن با الکل و یا موادی همچون مواد مشتق شده از تریاک و یا بنزودیازپین می‌تواند تهدید جدی برای سلامت فرد مصرف کننده به شمار رود.

شیشه:

شیشه یا همان کریستال، یکی از قوی‌ترین اعضای گروه مت آمفتامین است. ماده‌ای که در چند سال گذشته، نرخ اوردوز ناشی از مصرف بیش از حد آن، افزایش بسیار چشمگیری پیدا کرده است.

الکل:

عمده مرگ‌های ناشی از اوردوز به علت مصرف بیش از اندزه الکل‌ است. لازم به ذکر است که مصرف همزمان الکل با انواع مختلف مواد مخدر، سبب افزایش تاثیر آن‌ها بر روی بدن می‌شود. اتفاقی که می‌تواند در بالا رفتن احتمال اوردوز، نقش بسیار چشمگیری را ایفا کند.

لازم به ذکر است که افرادی که  به مصرف نوشیدنی‌های الکل‌دار اعتیاد دارند عموما و با هدف  اینکه احساس سرخوشی و نئشگی بیشتری را تجربه کنند، اقدام به مصرف همزمان قرص‌های خواب آوری مثل زولپیدوم، زاناکس، دیازپام و یا آلپرازولام با الکل می‌کنند. استفاده همزمان این مواد با یکدیگر می‌تواند در افراد سبب ایجاد تداخل دارویی و در برخی از مواقع اوردوز شود.

بنزودیازپین:

مصرف همزمان داروهای سرکوب کننده سیستم عصبی همچون دسته بنزودیازپین‌ها (آلپرازولام و یا زاناکس) همراه با ترکیباتی نظیر هروئین، مورفین و یا اکسی کودون (اکسی کانتین) می‌تواند خطر ناشی از بیش مصرفی یا اوردوز را به صورت چشمگیری افزایش دهد. اتفاقی که از آن تحت عناوینی همچون “اوردوز ناشی از الگو چند مخدری”  و یا” اوردوز ناشی از مصرف هم زمان چند ماده مخدر” یاد می‌شود.

مت آمفتامین:

در بین اعضای مختلف دسته مت آمفتامین، اوردوز ناشی از مصرف بیش از حد شیشه یا کریستال با احتمال بیشتری باعث ایجاد آسیب‌های جدی و یا حتی مرگ در افراد می‌شود. دقت داشته باشید که زیاده روی در مصرف مخدر شیشه، می‌تواند منجر به ایجاد تشنج و یا ضایعات جدی بعضا جبران ناپذیری در ناحیه حساس مغز شود.

درمان اوردوز چیست؟

یکی از نکات مهم و ضروری که لازم است در بحث درمان بیش مصرفی مواد مخدر بدانید این است که هیچ روش خانگی برای درمان این مشکل و یا برطرف کردن عوارض ناشی از آن وجود ندارد. در چنین شرایطی لازم است ضمن حفظ خونسردی خود در سریع‌ترین زمان ممکن با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید و از آن‌ها درخواست کمک کنید. با سر رسیدن تیم پزشکی، تلاش کنید اطلاعاتی درباره:

  • نوع و مقدار ماده مصرفی
  • مدت زمانی که از مصرف مواد می‌گذرد
  • سابقه بیماری‌های زمینه‌ای در فرد

را با هدف سرعت بخشیدن به روند درمان در اختیار آن‌ها قرار دهید.

حالا که با عوارض ناشی از مصرف بیش از اندازه انواع مواد مخدر و یا محرک آشنا شدید خوب است که پیش از بروز مشکل حاد و یا جدی، برای حفظ جان و سلامتی خود در مسیر ترک و رسیدن به بهبودی کامل، قدم بردارید. در این بین چه چیزی بیشتر از مراجعه به یک مرکز و یا کلینیک ترک اعتیاد معتبر که کلیه فعالیت‌ها و خدمات ارائه شده در آن زیر نظر وزارت بهداشت و درمان کشور بوده، می‌تواند به شما کمک کند؟