زمانی که فرزند بزرگ خانه را ترک می کند، ممکن است برای والدین بسیار غم انگیز و ناراحت کننده باشد. مادران و پدران ممکن است زمانی که فرزندانشان بخواهند به مدت طولانی از خانه دور باشند، نارحت و اندوهناک شوند. بعضی از والدین ممکن است اضطراب وجودی را تجربه کنند. این تجربیات پدیده ای به نام “سندرم آشیانه خالی” را توصیف می کند. به محض اینکه پویایی خانواده دستخوش تغییر شد، ممکن است احساس تنهایی و سکوت بر خانه حاکم شود. در صورتی که افسردگی و اضطراب در زمان خلوت و تنهایی بر فرد غلبه کند، ممکن است برخی از والدین را به سوء مصرف مواد و اعتیاد به مواد مخدر سوق دهد.

سندروم آشیانه خالی چیست؟

سندرم آشیانه خالی به احساس غم، بی حوصلگی، تنهایی، حزن و اندوه گفته می شود که والدین ممکن است هنگامی که فرزندان بزرگسال خانه را ترک می کند، آنها را تجربه کنند.

این یک واکنشی است که در بین والدین رایج است. این سندروم ممکن است هنگامی اتفاق بیفتد که فرزندان برای اولین بار خانه را ترک می کنند، یا وقتی پس از مدتی دوباره به خانه برمی گردند و دوباره والدین را ترک می کنند. والدین ممکن است احساس تردید و دودلی کنند، زیرا از طرفی دوست دارند از استقلال و پیشرفت فرزندانشان حمایت کنند، اما رها کردن آنها برایشان دشوار است.

این تغییر به ویژه برای والدینی که احساس می کنند فرزندپروری یکی از بزرگترین بخش های هویت شخصی آنها است، کمی دشوار و چالش برانگیز است. سندروم آشیانه خالی یک تغییر در زندگی است، نه یک تشخیص بالینی. با این وجود، بدتر شدن علائم ممکن است به مرور زمان به افسردگی بالینی، اضطراب و اعتیاد تبدیل شود. شناخت خطرات و علائم سندرم آشیانه خالی بسیار مهم است و باعث می شود از بروز این سندروم و یا تبدیل شدن آن به یک اختلال روانی قابل تشخیص جلوگیری کرد.

عوامل خطر و علائم سندرم آشیانه خالی

چندین عامل خطر همراه با ایجاد سندرم آشیانه خالی وجود دارد. این خطرات عبارتند از:

هویت فرزندپروری قوی

مادران در اکثر خانواده ها به عنوان سرپرست اصلی فرزندان خود شناخته می شوند. به همین ترتیب، مادران بیشتر از پدران سندرم آشیانه خالی را تجربه خواهند کرد. با این وجود، صرف نظر از جنسیت، والدینی که هویت آنها تا حدود زیادی حول فرزندپروری است بیشتر در معرض ابتلا به سندرم آشیانه خالی هستند.

احساس از دست دادن قدرت کنترل زندگی کودکان

والدین ممکن است سندرم آشیانه خالی را جور دیگری تجربه کنند. مادران احساس غم و اندوه بیشتری را تجربه خواهند کرد. پدران دوست دارند کنترل بیشتری بر زندگی فرزندان خود داشته باشند. در عین حال، والدینی که خواهان کنترل و نفوذ بر فرزندان خود هستند بیشتر در معرض خطر سندروم آشیانه خالی قرار دارند.

اضطراب و احساس نگرانی از وضعیت سلامت و بهبود فرزندشان

اضطراب و احساس نگرانی از وضعیت سلامت و بهبود فرزند، از ویژگی های جهانی فرزندپروری است. زنان نسبت به مردان اضطراب بیشتری را تجربه خواهند کرد. بر این اساس، مادران بیشتر مستعد این احساسات هستند و همین امر باعث می شود آنها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سندرم آشیانه خالی قرار گیرند.

والدین جوان تر

والدین جوانتر ممکن است با توجه به نزدیکی سن، روابطی هم سن و سال تر با فرزندان داشته باشند. همچنین ممکن است مجبور شوند وقت بیشتری را به فرزندپروری اختصاص دهند، زیرا معمولا منابع کمتری برای استخدام به منظور دریافت کمک دارند. در نتیجه، والدین جوان تر بیشتر در معرض سندرم آشیانه خالی هستند.

نداشتن سیستم پشتیبانی

والدینی که اداره کننده خانه هستند، والدینی که مطلقه هستند و آنهایی که تعداد فرزند کمتری دارند، وقت بیشتری را به مراقبت از فرزندان خود اختصاص می دهند. در نتیجه، آنها به احتمال زیاد فاقد سیستم پشتیبانی خانواده و دوستان در مواقع کاهش سلامت روان و رویارویی با بحران می باشند.

همانطور که قبلا گفتیم، علائم اولیه سندرم آشیانه خالی شامل احساس خستگی یا دلسردی و ناامیدی است. سایر علائم اولیه عبارتند از:

 انزوا

 تنهایی

 پریشانی

 غم و اندوه

در صورتی که عوامل خطر و مهارت های مقابله ای ضعیف وجود داشته باشد، این احساسات چالش برانگیز ممکن است به تشخیص های اختلالات روان تبدیل شود، مانند:

 افسردگی

افسردگی به عنوان داشتن خلق و خوی ضعیف و یا احساس بی انگیزگی مداوم در بیشتر اوقات روز به مدت دو هفته یا بیشتر تعریف می شود. علائم بیشتر افسردگی شامل اختلالات خواب، از بین رفتن علاقه نسبت به فعالیت های روزمره، احساس گناه یا بی ارزشی، کاهش انرژی، کاهش توانایی در تمرکز، کاهش اشتها و کاهش وزن، کندی گفتار و حرکات و افکار یا رفتارهای مرتبط با خودکشی می باشد.

 اضطراب

اضطراب انواع مختلفی دارد. اما به طور کلی اضطراب، نوعی ترس یا نگرانی بیش از حد تلقی می شود. اضطراب باعث پریشانی زیاد می شود و به طور قابل توجهی زندگی فرد را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

 اختلال در مصرف مواد

اختلال در مصرف مواد شامل سوء مصرف مواد و یا اعتیاد به مواد مخدر است. هنگامی که مصرف مواد مخدر یا الکل به سلامت جسم و روان آسیب برساند، اعتیاد ایجاد خواهد شد.

سندرم آشیانه خالی و اختلال مصرف مواد

والدینی که سندروم آشیانه خالی را تجربه می کنند، در صورتی که به منظور خود درمانی به مصرف مواد مخدر یا الکل روی آورند، ممکن است به یک اختلال در مصرف مواد مبتلا شوند. برای کمک به مقابله با بحران ترک فرزندشان، آنها ممکن است برای اولین بار به مصرف مواد روی آورند و یا مصرف مواد مخدر را با شدت بیشتری شروع کنند. احتمال ایجاد خستگی و اعتیاد در صورت وجود سایر اختلالات روانی یا تغییرات چالش برانگیز زندگی مانند موارد زیر، حتی بیشتر خواهد شد:

والدینی که سندروم آشیانه خالی را تجربه می کنند، به دنبال پر کردن خلاء عاطفی و جسمی هستند:

هنگامی که کودکان بزرگسال خانه را ترک می کنند، ممکن است خلاهای عاطفی و جسمی در زندگی والدین آنها ایجاد شود. داشتن مشکلات جسمی و روحی، عدم مشارکت قوی یا عدم وجود سیستم ممکن است نمایان شود. اختلال مصرف ممکن است به علت همین بی حوصلگی، نارضایتی و درد های عاطفی یا جسمی باشد.

مقابله با سایر تغییرات میانسالی:

سندرم آشیانه خالی ممکن است همزمان با سایر چالش های مهم میانسالی مانند تغییرات هورمونی برای زنان و مردان، کاهش سلامت جسمی، پشیمانی و حسرت، طلاق، بدهی، بازنشستگی و از دست دادن والدین اتفاق بیفتد. تلاش برای مقابله با این ناملایمات با مهارت های مقابله ای ضعیف ممکن است منجر به سوء مصرف مواد و اعتیاد شود.

رسیدگی به اختلالات روانی همزمان به منظور کنترل اختلال در مصرف مواد و سندرم آشیانه خالی مهم است. در غیر این صورت، اختلالات روانی فرزندپروری با شروع سندرم آشیانه خالی ادامه خواهد یافت.

شناخت الگوهای ناسالم

خودآگاهی از شرایط خود در هنگام ترک فرزندان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. حمایت از دیگران نیز ممکن نقش مهمی را ایفا کند. همسر معمولا اولین کسی است که متوجه تغییرات ناسالم ایجاد شده در سلامت روان همسر خود می شود. علاوه بر این، سایر اعضای سیستم پشتیبانی والدین، ​​مانند دوستان و خانواده، می توانند به پیشگیری و کنترل سندرم آشیانه خالی کمک کنند. اقدامات زودهنگام بسیار ضروری است. نگرانی و حمایت از جانب دوستان و خانواده نیز نقش مهمی را ایفا می کند.

نحوه جلوگیری از سندرم آشیانه خالی

توصیه هایی برای والدین برای جلوگیری از سندرم آشیانه خالی عبارتند از:

پیش قدم باشید. تشخیص دهید که زمان ترک فرزند بزرگسال شما در حال فرا رسیدن است. احساسات خود را با دیگران در میان بگذارید. در طول این انتقال از درخواست کمک هراس نداشته باشید.

به دنبال سایر علایق خود باشید. هنگامی که فرزندان خانه را ترک می کنند، ممکن است زمان مناسبی برای کشف دوباره سرگرمی های قدیمی یا کشف سرگرمی های جدیدی باشد که همیشه دوست داشتید امتحان کنید و فرصت نمی کردید. شرکت در یک باشگاه ورزشی، ادامه تحصیل، تغییر شغل یا اختصاص دادن مدت زمانی برای سفر، روش های بسیار خوبی برای کنار آمدن با چنین شرایطی است.

مراقبت از حیوان خانگی را در نظر بگیرید. اگر قبل از ترک فرزند حیوان خانگی نداشید، به فکر خریداری یک حیوان خانگی باشید. برای برخی، خریداری یک حیوان خانگی مناسب می تواند همراه خوبی برای آنها باشد و به جلوگیری از سندرم آشیانه خالی کمک کند.

پشتیبان پیدا کنید. به یک گروه پشتیبانی بپیوندید که بتوانید با آنها ارتباط برقرار کنید. با دوستان قدیمی یا جدید خود که سندرم آشیانه خالی را تجربه کرده اند صحبت کنید. با فرزند خود در تماس باشید. با انجام این کار می توانید در توانایی مقابله با این سندروم، دنیای متفاوتی برای خود ایجاد کنید که به شما یادآوری کند که تنها نیستید.

الگوهای ناسالم را تشخیص دهید. یکی از بهترین روش ها برای مشاهده الگوهای ناسالم، افزایش اطلاعات و آگاهی در مورد آنها است. به نحوه انتقال زندگی در بدن، ذهن و احساسات خود توجه داشته باشید. این کار را آگاهانه، بدون قضاوت و دلسوزی نسبت به خود انجام دهید.