عوارض مصرف پتیدین
پتیدین دارای اثرات ضد درد، ضد سرفه، ضد تهوع و استفراغ و شل کننده عضلات است. این دارو با اتصال به گیرنده‌های اوپیوئیدی در سیستم اعصاب مرکزی و محیطی، اثرات فارماکولوژیک خود را اعمال می‌کند. اما سوء مصرف آن عوارض روانی و جسمانی متعددی برای مصرف کننده به همراه دارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
تهوع و استفراغ: تهوع و استفراغ از شایع‌ترین عوارض جانبی پتیدین هستند که در حدود 70 درصد از بیمارانی که این دارو را مصرف می‌کنند، رخ می‌دهد. این عوارض معمولاً در ابتدای درمان بروز می‌کنند و با گذشت زمان کاهش می‌یابند.
خواب آلودگی: خواب آلودگی نیز از عوارض جانبی شایع پتیدین است که در حدود 60 درصد از بیمارانی که این دارو را مصرف می‌کنند، رخ می‌دهد. این عوارض معمولاً در دوزهای بالای پتیدین بیشتر دیده می‌شود.
خشکی دهان: خشکی دهان نیز از عوارض جانبی شایع پتیدین است که در حدود 10 درصد از بیمارانی که این دارو را مصرف می‌کنند، رخ می‌دهد. این عوارض معمولاً در دوزهای بالای پتیدین بیشتر دیده می‌شود.
سرگیجه: سرگیجه نیز از عوارض جانبی شایع پتیدین است که در حدود 30 درصد از بیمارانی که این دارو را مصرف می‌کنند، رخ می‌دهد. این عوارض معمولاً در دوزهای بالای پتیدین بیشتر دیده می‌شود.
یبوست: یبوست نیز از عوارض جانبی شایع پتیدین است که در حدود 20 درصد از بیمارانی که این دارو را مصرف می‌کنند، رخ می‌دهد. این عوارض معمولاً در دوزهای بالای پتیدین بیشتر دیده می‌شود.
ضعف: ضعف نیز از عوارض جانبی شایع پتیدین است که در حدود 40 درصد از بیمارانی که این دارو را مصرف می‌کنند، رخ می‌دهد. این عوارض معمولاً در دوزهای بالای پتیدین بیشتر دیده می‌شود.
تعریق: تعریق نیز از عوارض جانبی شایع پتیدین است که در حدود 5 درصد از بیمارانی که این دارو را مصرف می‌کنند، رخ می‌دهد. این عوارض معمولاً در دوزهای بالای پتیدین بیشتر دیده می‌شود.
عوارض جانبی جدی سوء مصرف پتیدین
دپرسیون تنفسی: دپرسیون تنفسی یکی از عوارض جانبی جدی پتیدین است که می‌تواند کشنده باشد. دپرسیون تنفسی به کاهش تعداد تنفس و کاهش عمق تنفس گفته می‌شود. این عوارض معمولاً در دوزهای بالای پتیدین یا در صورت مصرف همزمان پتیدین با سایر داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی (CNS) مانند بنزودیازپین‌ها، باربیتورات‌ها و الکل رخ می‌دهد.
سندرم سروتونین: سندرم سروتونین یک واکنش جدی و بالقوه کشنده است که در اثر مصرف بیش از حد سروتونین در بدن ایجاد می‌شود. سروتونین یک ماده شیمیایی طبیعی در بدن است که نقش مهمی در تنظیم خلق و خو، خواب و درد دارد.
سندرم سروتونین معمولاً در اثر مصرف همزمان دو یا چند داروی افزایش دهنده سطح سروتونین در بدن ایجاد می‌شود. پتیدین می‌تواند باعث افزایش سطح سروتونین در بدن شود، بنابراین مصرف همزمان پتیدین با سایر داروهای افزایش دهنده سطح سروتونین می‌تواند خطر بروز سندرم سروتونین را افزایش دهد.
تشنج: تشنج نیز از عوارض جانبی جدی پتیدین است که معمولاً در دوزهای بالای پتیدین یا در صورت مصرف همزمان پتیدین با سایر داروهای تشنج‌زا رخ می‌دهد.
توهم: توهم نیز از عوارض جانبی جدی پتیدین است که معمولاً در دوزهای بالای پتیدین یا در صورت مصرف همزمان پتیدین با سایر داروهای روان‌گردان رخ می‌دهد.
سندرم محرومیت اپیوئیدی: سندرم محرومیت اپیوئیدی یک وضعیت پزشکی جدی است که در اثر قطع مصرف اپیوئیدها ایجاد می‌شود. این سندرم می‌تواند شامل علائمی مانند بی‌قراری، تعریق، اسهال، تهوع و استفراغ و درد باشد.
عوامل افزایش‌دهنده خطر بروز عوارض پتیدین
جنسیت: خطر بروز عوارض جانبی پتیدین در زنان بیشتر است.
سن: خطر بروز عوارض جانبی پتیدین در افراد مسن بیشتر است.
مصرف همزمان سایر داروها: مصرف همزمان پتیدین با سایر داروها می‌تواند خطر بروز عوارض جانبی پتیدین را افزایش دهد.
سابقه بیماری‌های زمینه‌ای: سابقه بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری‌های ریوی، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های کبدی و بیماری‌های کلیوی می‌تواند خطر بروز عوارض جانبی پتیدین را افزایش دهد.
پیشگیری از عوارض جانبی پتیدین
برای کاهش خطر بروز عوارض جانبی پتیدین، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
دوز مناسب پتیدین را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
در صورت بروز عوارض جانبی جدی، مصرف پتیدین را قطع کنید و فوراً به پزشک مراجعه کنید.
درمان عوارض جانبی پتیدین و ترک پتیدین
در صورت بروز عوارض جانبی خفیف پتیدین، معمولاً نیازی به درمان نیست و با گذشت زمان عوارض برطرف می‌شوند. در صورت بروز عوارض جانبی جدی، درمان‌های زیر ممکن است لازم باشد:
درمان سندرم محرومیت اپیوئیدی: در صورت بروز سندرم محرومیت اپیوئیدی، ممکن است نیاز به تجویز داروهای اپیوئیدی جایگزین مانند متادون یا ب2 باشد.
درمان سندرم سروتونین: در صورت بروز سندرم سروتونین، ممکن است نیاز به مصرف داروهایی مانند سیپروهپتادین یا پروپرانولول باشد.
درمان توهم: در صورت بروز توهم، ممکن است نیاز به مصرف داروهای ضد روان‌پریشی مانند کلرپرومازین یا هالوبریدول باشد.
درمان دپرسیون تنفسی: در صورت بروز دپرسیون تنفسی، ممکن است نیاز به استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی باشد.
درمان تشنج: در صورت بروز تشنج، ممکن است نیاز به استفاده از داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال یا لورازپام باشد.
علائم اعتیاد به پتیدین
پتیدین یک داروی اعتیادآور است. مصرف طولانی‌مدت پتیدین می‌تواند منجر به اعتیاد شود. علائم اعتیاد به پتیدین عبارتند از:
نیاز به مصرف مقادیر بیشتر پتیدین برای رسیدن به اثرات درمانی
ناتوانی در قطع مصرف پتیدین
تغییرات خلق و خو، مانند اضطراب، تحریک‌پذیری و افسردگی
مشکلات خواب
مشکلات گوارشی
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید